Çapraz Felsefî Okumalar Serisi #6: Machiavelli, Hegel & Hobbes — Devlet, Güç ve Düzenin Diyalektiği

“Devleti korumak için bazen erdemin değil, zorunluluğun yasası geçerlidir.”
— Machiavelli, Prens

“Devlet, Tanrı’nın yeryüzündeki yürüyüşüdür.”
— Hegel, Hukuk Felsefesinin Prensipleri

“İnsan insanın kurdudur.”
— Hobbes, Leviathan

Giriş

Machiavelli, Hegel ve Hobbes; farklı çağlarda ama aynı sorunun peşindedir:
Devlet neden vardır, hangi güçten doğar ve nasıl meşrulaşır?
Biri siyasal zorunluluğun, biri diyalektik aklın, diğeri toplumsal sözleşmenin temsilcisidir.
Bu üç düşünür, “otorite”nin hem korkudan hem akıldan hem de tarihten türediğini gösterir.

1. İnsan Doğası ve Güç

• Hobbes: İnsan bencil ve güvensizdir; bu yüzden devlete ihtiyaç duyar.
• Machiavelli: Güç, siyasetin doğal yasasıdır; ahlak ikinci plandadır.
• Hegel: Güç, aklın tarih içindeki kendini gerçekleştirme biçimidir.

Soru:
Devlet, insanın korkusundan mı doğar yoksa aklından mı?

2. Meşruiyet ve Ahlak

• Machiavelli: Sonuç, aracı meşrulaştırabilir.
• Hobbes: Meşruiyet, toplum sözleşmesine dayanır.
• Hegel: Meşruiyet, aklın özgürlükle birleşmesidir.
  Her üçü de devletin varlığını “düzen”in garantisi olarak görür, ancak düzenin kaynağında farklı bir “hakikat” arar.

Sonuç

Machiavelli gücün gerçekçiliğini, Hobbes güvenliğin zorunluluğunu, Hegel ise özgürlüğün rasyonel düzenini savunur.
Bu üçlü birlikte okunduğunda, devletin insan doğasıyla, tarihle ve akılla kurduğu karmaşık ilişki görünür hâle gelir.
Devlet, bu üç eksende düşünülmelidir: korkunun düzeni, tarihin aklı ve zorunluluğun sanatı.